Ticari İşlemlerde Yeminli Beyan

Yeminli beyan nedir?

Ticaret Kanunu’nda (GewO) yapılan 130/2024 sayılı Federal Yasa Gazetesi (BGBl I) değişikliğiyle, ticaret işlemlerinde (örneğin ticaret kaydı başvurusu, ticari yetkili müdür olarak atanma) yeminli beyan sunulması imkânı getirilmiştir. Bu yeminli beyan, başvuru sahibinin (gerçek ya da tüzel kişi), kendisi hakkında Ticaret Kanunu madde 13 uyarınca bir men nedeni bulunmadığını, söz konusu nedenlerin yurt içinde veya dışında gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılmaksızın güvence altına alan bir delil vasıtasıdır. Herhangi bir men nedeninin bulunmadığı, bundan sonra da başka delil araçlarıyla (örneğin sabıka kaydı) ispatlanabilir.

Yeminli beyanın sonuçları 

Yeminli beyan verilmesi hâlinde, bu beyan men nedenlerinin mevcut olmadığına dair tam delil teşkil eder. Bu aynı zamanda, ilgili kişinin diğer belge veya kanıtları sunma yükümlülüğünden (örneğin sabıka kaydı, yabancı ülkeden alınmış iyi hâl belgesi) muaf tutulduğu anlamına gelir. 

Ancak gerçeğe aykırı bir yeminli beyan verilmesi ciddi sonuçlara yol açar:

• Gerçeğe aykırı yeminli beyan verilmesi, mevcut ticaret yetkilerinin iptali için bir gerekçe oluşturur (madde 87 birinci fıkra (7) numaralı bent, GewO).
• Gerçeğe aykırı yeminli beyan yoluyla, beş yıl süreyle geçerli olacak bir men sebebi oluşmuş sayılır (madde 13 sekizinci fıkra, GewO). Bu durumda herhangi bir istisna tanınması (muafiyet) mümkün değildir. Ayrıca bu men sebebi, gerçeğe aykırı yeminli beyanda bulunan kişinin belirleyici etkiye sahip olduğu diğer şirketleri de etkileyebilir.
• Ayrıca, gerçeğe aykırı yeminli beyan verilmesi hâlinde ilgili ceza hukuku hükümlerinin uygulanması da gündeme gelebilir (özellikle Alman Ceza Kanunu madde 288 ve 289 uyarınca).

Eğer kişi hakkında zaten mevcut bir (başka) men nedeni varsa, ticaret kaydı yaptırmadan veya ticari yetkili müdür olarak atanma talebinde bulunmadan önce muafiyet talep etme imkânı bulunmaktadır.

Yeminli Beyanın Şekli 

Yeminli beyan, kural olarak belirli bir şekil şartına tabi değildir. Buna rağmen Federal Çalışma ve Ekonomi Bakanlığı, çeşitli durumlar için aşağıdaki örnek formları hazırlamıştır: 

Gerçek kişiler için yeminli beyan

• şahıs işletmeleri için
• Belirleyici etkiye sahip bir gerçek kişi için (örneğin bir tüzel kişinin ortağı tarafından verilen kişisel beyan olarak)

Tüzel kişiler için yeminli beyan – eksiksiz

• Tüzel kişiyi dışa karşı temsil etmeye yetkili kişi tarafından verilebilir.
• Bu beyan, belirleyici etkiye sahip tüm kişileri de kapsar 

Dikkat:
Beyanda bulunan kişi, bu beyanın söz konusu tüm kişiler için doğru olduğunu kabul eder ve sorumluluğunu üstlenir. Alternatif olarak, belirleyici etkiye sahip her bir kişi, tüzel kişi adına kendi kişisel beyanını da sunabilir. 

Tüzel kişiler adına verilen kişisel yeminli beyan

• Bu beyan, hem beyanı sunan kişi hem de bu kişinin temsil ettiği tüzel kişi için geçerlidir.

• Bu beyanda, belirleyici etkiye sahip diğer tüm (gerçek veya tüzel) kişilerin de belirtilmesi gerekmektedir. Bu kişiler için herhangi bir men nedeninin bulunmadığı ayrıca belgelenmelidir. Bu belgeleme için yine bir yeminli beyan kullanılabilir (örneğin “Gerçek kişiler için yeminli beyan” veya “Belirleyici etkiye sahip tüzel kişiler için yeminli beyan”). 

Dikkat:
Beyanda bulunan kişi, beyanın belirtilen tüm belirleyici etkiye sahip kişiler için doğru olduğunu kabul eder ve bunun sorumluluğunu üstlenir. Gerçeğe aykırı yeminli beyana ilişkin men gerekçesi, yanlış beyanda bulunan belirleyici etkiye sahip kişiler hakkında da geçerli olur.

Belirleyici etkiye sahip tüzel kişiler için yeminli beyan

• Belirleyici etkiye sahip olan bir tüzel kişi adına.

Ticari yetkili müdür için yeminli beyan

• Ticari yetkili müdür olarak atanacak kişi tarafından sunulmalıdır.